Bắc Âu Thay Đổi Chính Sách Đối Với Dệt May: Doanh Nghiệp Việt Nam Cần Chủ Động Ứng Phó

Tháng 2/2024, Ủy ban Hợp tác về phát triển bền vững khu vực Bắc Âu đã tổ chức một cuộc họp quan trọng, qua đó nhất trí áp dụng một loạt nguyên tắc và tiêu chuẩn mới quy định trách nhiệm của nhà sản xuất đối với hàng dệt may. Mục tiêu chính là giảm thiểu lượng lớn quần áo và hàng dệt may tiêu thụ trong khu vực, đồng thời tăng cường sự bền vững trong ngành công nghiệp này.

Ngành thời trang và dệt may được đánh giá là một trong những ngành gây ô nhiễm nhất thế giới, đóng góp từ 8-10% tổng lượng phát thải khí nhà kính toàn cầu. Người tiêu dùng tại các nước Bắc Âu, nổi tiếng với mức sống cao và tiêu chuẩn chất lượng cuộc sống khắt khe, tiêu thụ lượng hàng dệt may nhiều hơn mức trung bình thế giới.

Sự phát triển nhanh chóng của ngành dệt may hiện nay phụ thuộc rất nhiều vào sợi tổng hợp, một loại sợi đã tăng từ chiếm dưới 20% sản lượng sợi toàn cầu cách đây 20 năm lên đến 62% hiện nay. Trước thực trạng này, Ủy ban Hợp tác về phát triển bền vững khu vực Bắc Âu đề xuất các tiêu chuẩn mới nhằm thúc đẩy sử dụng các vật liệu bền vững như len và da sản xuất tại khu vực này, đồng thời giảm thiểu việc sử dụng các loại sợi làm từ nhựa nhẹ như ni-lông, polyester, và acrylic.

Các nước Bắc Âu không chỉ tập trung vào việc nâng cao chất lượng hàng dệt may bền vững mà còn hướng đến việc giải quyết vấn đề chất thải dệt may, đặc biệt là lượng chất thải được xuất khẩu sang các nước có thu nhập thấp ngoài EU để chôn lấp. Điều này nhằm tạo ra một môi trường cạnh tranh công bằng hơn, đảm bảo rằng sản phẩm dệt may không chỉ chất lượng mà còn bền vững về môi trường.

Bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy, Tham tán Thương mại tại Thụy Điển, kiêm nhiệm các nước Bắc Âu, cho biết, các chính sách mở rộng của Bắc Âu luôn thể hiện sự tiên phong trong vấn đề biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường. Các quốc gia này đều cam kết tăng cường trách nhiệm nhằm giảm thiểu tác động của biến đổi khí hậu. Thụy Điển đã quyết định tăng gấp đôi viện trợ khí hậu lên 15 tỷ SEK (khoảng 1,54 tỷ USD) vào năm 2025; Đan Mạch đẩy mạnh đầu tư xanh; Na Uy dự kiến hỗ trợ 14 tỷ NOK (khoảng 1,49 tỷ USD) cho các nước đang phát triển vào năm 2026 để tăng cường công nghệ xanh, chuyển đổi sang các giải pháp tái tạo, tuần hoàn và bền vững.

Bên cạnh đó, các Bộ trưởng Bắc Âu đã thống nhất nhiều biện pháp bảo vệ môi trường như giảm thiểu sử dụng nhựa trong tương lai và thúc đẩy sự tham gia của thanh niên vì một thế giới bền vững. Những động thái này đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến hành vi tiêu dùng của người dân Bắc Âu, khiến họ ngày càng ưa chuộng các sản phẩm thân thiện với môi trường, có khả năng tái chế và tái sử dụng.

Theo bà Thúy, các quy định mới chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu dệt may của các nước, trong đó có Việt Nam. Một số doanh nghiệp đã chuyển hướng tiếp thị sang các sản phẩm bền vững, chẳng hạn như "thời trang chậm", ngược lại với "thời trang nhanh" – những sản phẩm nhanh lỗi mốt và gây lãng phí tài nguyên.

Để thích ứng với các chính sách mới này, doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần điều chỉnh quy trình sản xuất và đầu tư vào công nghệ mới để duy trì tính cạnh tranh. Cụ thể, các doanh nghiệp cần áp dụng các biện pháp bền vững và thân thiện với môi trường như giảm phát thải khí nhà kính, tăng hiệu quả sử dụng năng lượng và sử dụng vật liệu tái chế. Việc chuyển đổi từ mô hình sản xuất và xuất khẩu chỉ tập trung vào sản lượng sang mô hình sản xuất hiện đại, chú trọng tới yếu tố môi trường và phát triển bền vững là vô cùng quan trọng. Đồng thời, cần chú trọng việc chuyển đổi số và áp dụng các công nghệ mới trong hoạt động sản xuất.

Ngoài ra, ngành dệt may Việt Nam cần đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để tạo ra các công nghệ và sản phẩm mới đáp ứng các tiêu chuẩn bền vững của thị trường nhập khẩu. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp duy trì vị thế cạnh tranh mà còn góp phần bảo vệ môi trường, hướng tới một tương lai bền vững hơn.

Như vậy, trước những thay đổi chính sách của Bắc Âu, doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần chủ động và linh hoạt trong việc điều chỉnh chiến lược sản xuất và kinh doanh. Điều này không chỉ giúp họ đáp ứng được các yêu cầu khắt khe của thị trường mà còn góp phần xây dựng một ngành công nghiệp dệt may bền vững, thân thiện với môi trường, phù hợp với xu hướng tiêu dùng hiện đại.